Stok ve stok yönetimi nedir?

Bir firmanın imalat yapmak hedefiyle hazırda bulundurduğu hammadde, yarı mamul, mamul veya varlıklara stok denir. Stok tutmak, işletmelerin maliyet kalemlerinden olduğu için mümkün mertebe kontrol altında tutulmalıdır. Bir yandan imalat talebini karşılayacak bir stok tutulurken bir yandan da lojistik, saklama, aşınma gibi maliyetleri de düşünmen ve azaltman gerekir.

Stok yönetimi neden yapılır?

Pürüzsüz bir depo ve stok yönetimi ile hem işletmenize planlama için güvenilir bilgi sağlarsınız, hem de üretimden sevkiyata kadar tüm süreçlerinizin iyileşmesine yardımcı olursunuz. Bu sebeple rekabette de eliniz daha güçlü olur. Yanlış hesaplanan stok maliyetleri yahut stokta oluşan eksikler her işletme için can sıkıcıdır. Etkili bir stok yönetimi için, deponun bulunduğu yer, raf ve barkod sistemleri, envanter yönetimi gibi faktörlerin yanında kullandığınız online stok yönetimi programı da önemlidir. En etkili bilgilendirme için hesapbilir sayfamızdan görebilirsiniz.

Etkin bir stok yönetimi;

Üretim sürecinin devamlılığını sağlar. Stok yönetimi, imalatın düzenli biçimde sürmesine yardım eder. Stok yönetimi sayesinde malzeme eksikliği yaşanmaz ve üretim aksamaz. Böylece, artan taleplere karşı hazırlıklı olunur. Müşteriye verilen hizmetin kalitesini artırır. Müşteriye üretimi beklemesine gerek kalmadan ürün gönderme şansı sunar. Zamandan tasarruf ederek müşteri memnuniyetini artırır. Maliyetleri düşürür. Stok yönetimi sebebiyle, talebin yüksek olduğu hammadde ve ürünler daha çok miktarlarda tedarik edilir. Bu sayede tedarik ve lojistik maliyetleri düşer, satış süreci daha düzenli gerçekleşir. Aynı zamanda maliyet muhasebesi de daha kolay yapılır. Ürün kaybını azaltır. Başarılı bir stok takibi sayesinde, şirket üretim yaparken kullanacağı malzeme, hammadde ya da ürünleri kontrolünde tutar. Kayıplar minimum seviyeye indirilir. Fiyat dalgalanmasından etkilenmeyi önler. Belli hammadde ve ürün fiyatlarında yaşanacak olası artışlara karşı şirketin kendisini garantiye almasını sağlar.

Stok yönetiminin avantajları

1.    Stok yönetimi, imalatın düzenliliğini ve sürekliliğini garantiler. Bir ürün ya da hammadde eksik olunca üretim süreci durmaz ya da aksamaz.

2.    İhtiyaçlar doğru şekilde analiz edilip yönetilirse finansal yönetim de etkinlik kazanır.

3.    Tedarik ve satış süreçleri düzene girdiği için maliyetler de düşer.

4.    Maliyet muhasebesi kolaylaşır.

5.    İmalat süreçleri doğruya daha yakın olur, daha kolay yönetilir.

6.    Malzeme ve ürün kaybı minimuma çekilir.

Stok yönetiminin dezavantajları

1.    Stok tutmak depolama maliyetlerini artabilir.

2.    Stoklara bağlanan nakit diğer kaynaklar için kullanılamaz.

3.    Piyasası azalan ürünü maliyetine veya maliyetinin de altına elden çıkarmak gerekebilir.

4.    Hammadde fiyatı sabit değilse hammaddeyi yüksek fiyattan stoklama ve dolayısıyla zarar etme riski meydana gelir.

Stok Yönetimi ve İş Güvenliği 

Stok yönetimi hem iş sağlığı hem de iş güvenliği açılarından da önem taşır. Stok yönetimi iyi yapılırsa hem işçi sağlığı korunur hem de iş kazası riskleri azaltılır. Eğer stok iyi yönetilirse gelebilecek tüm hasarlar en aza indirgenir. İyi yönetilen bir stok aynı zamanda yerden de kazanç sağlayacaktır. Stok yönetimi gereksiz yere malzeme bulundurmaya da engeldir. Bilinçsizce stoklama konusu oluşmayacaktır. Stok yönetimi işçiler için zaman açısından da kazanç sağlayan bir durumdur. Bu ne demektir? Yani gereksiz yere bir stoklanma olmadığından, her şey kararında ve düzenli bir stoklama sistemi uygulandığında işçiler içinde fazla çalışma veya stoku arama gibi zamanı yok edici unsurlar bahis konusu olmayacaktır. Yani sonuç olarak stok yönetimi ile hem iş sağlığı hem iş güvenliği hem malzemelerin stok durumu düzen halinde devamlılığı sağlanacaktır.

Stok Yönetimi Nasıl Yapılır?

Stok yönetiminin düzgün yapılabilmesi için en iyi yöntem bir stok programıdır. Bu program sayesinde depo ya da ambarlarda ürünün ne kadar aldığı anlık olarak kontrol edilebilir, her ürüne ait detaylı bilgilere ulaşılabilinir, ürünler kategori olarak ayrılır, tüm stok hareketleri, yönetim fişleri ile kontrol altında tutulur ve her istenildiğinde detaylı rapor alınabilinir. Stoklama konusu; doğru bir planlama, yönetim ve raporlama şeklinde düzenlenen bir alandır. Stok yönetiminde en çok karşılaşılan sorunlar; uygun ortam sağlanamaması, kayıt altına alınmada aksaklıklar, son kullanma tarihinin yönetiminin doğru yapılmaması, malzemelerin doğru şekilde stok edilmemesi, envanterlerinin dikkate alınmaması, analizlerin dikkate alınmaması gibi detaylardır. Bu noktada bir firma açısından stok yönetimi; operasyon kısmından finansal kısmına kadar riskleri ve fırsatları ile dikkate alınması gereken etkin bir yönetimdir. Herhangi bir bölümde yapılacak eksik bir iş risk barındırır.

Stok Yönetimi İşletme İçin Öneminin Maddeleri

-İşletmelerin karlılığını etkileyen faktörlerden biri olan Stoklar için en önemli problemlerden biri Stok Kontrol Yöntemidir. Stoklar, işletmelerin üretimden kaynaklı yanlışları gidermek ve müşterinin satın alacağı anda hazır bulundurulmasını sağlamak amacı ile elde tutulan değerlerdir.

-Üretim yapan işletmelerde ilk madde ve malzemeler üretime gönderilirken çeşitli değerleme yöntemleriyle değerlendirilir. İşletmeler, sektörlerine ve iş yapış şekillerine uygun olarak stoklarını etkin yönetecek sistemleri kurabilirse faaliyet maliyetlerini kontrol altına alabilir ve karlılığını artırabilirler.

-Stok türleri ve işletmenin üretim ve satış yöntemlerine bağlı olarak minimum maliyetleri elde edebilmek için en uygun değerlendirme yöntemi kullanılmalıdır.

-Stok bulundurmanın işletmelere maliyeti olacağı gibi stoksuz çalışmanın da maliyeti vardır. Bu iki maliyeti minimuma indirmek için stok yönetim politikasının işletmeye en uygun olanının seçilmesi ve uygulanması gerekir. Ancak doğru bir Stok yönetimi politikası ile en uygun stok bulundurma miktarı belirlenebilir.