Ortak girişim; iki veya daha fazla işletme veya kişinin ortak bir iş fikri üzerinde eşit veya farklı oranlarda yatırım yaparak, söz konusu yatırım kapsamındaki tüm kar, zarar, risk ve faydalara yatırım yapılan oranda pay sahibi durumudur. Ortak girişim, tüm tarafların eşit miktarda ortak olabileceği gibi aynı zamanda farklı oranlarda muhasebe yapılan ortaklıklarla da mümkün olabilir. Örneğin, iki ortağa sahip bir ortak girişimde birinci ortağın %60, ikinci ortağın ise %40 payı olabilir. Bu durumda girişimin kâr etmesi halinde her iki ortak da kendi payı oranında kazancını alır. Aynı şekilde zarar söz konusu olması halinde ise birinci ortak %60, ikinci ortak ise %40 oranında zarar etmiş olur. Ortak girişim genellikle farklı sektörlerdeki işletmeler tarafından yapılır.
Ortak Girişimin Amacı Nedir?
Ortak girişimin en temel amacı, oldukça çetin rekabet ortamında daha iyi rekabet edebilmek veya rekabete katılabilmek için güç birleştirmektir. Bir kişinin veya işletmenin tek başına gücünün yetmeyeceği bir sermaye gereksinimi, daha fazla sayıda ortakla beraber ortak girişim yapılması halinde rahatlıkla gerçekleştirilebilir. Bu da hem yeni pazarlara dahil olabilme hem de daha iyi rekabet edebilme olanağı sağlar.
Ortak Girişim Yapısı
Her ortak girişimin yapısı, ortak girişim henüz hayata geçirilmeden önce potansiyel ortaklar tarafından belirlenir.
Ortak girişim kapsamında kimin ne kadar paya sahip olacağından hangi işlerle ilgileneceğine kadar önceden belirlenmiş bir yapı kurulur. Elbette ki bu yapı gelecekte ortaklar tarafından alınacak kararlarla da değiştirilebilir. Farklı sektörlerde faaliyet gösteren şirketler, birbirlerinin sektörlerine giriş yapmak için büyük kaynaklarla yatırım yapmak yerine ortak girişim kurarak hali hazırdaki düzene ortak olabilir ve büyütebilirler. Bu durum bazen aynı sektörler içerisinde de olabilir. Öte yandan bazı dev şirketler, belirli bölgelerdeki yerel işletmelerle de ortak girişim kurabilir. Bu her iki taraf için de karlı bir durum olur. Çünkü ciddi yatırımlar yapmadan hali hazırda işleyen bir sisteme dahil olunmuş olur. Yeni ortakların gelmesiyle artan sermaye birikimi ile de daha farklı potansiyel pazarlara girilebilir.
Ortak Girişim Şirket Tipi Nedir?
Ortak girişimin şirket tipi her kanunda farklı şekilde ele alınmış olabilir. Ancak ortak girişim şirket tipi; Adi Ortaklık, Ortak Girişim veya İş Ortaklığı olarak kurulur. Borçlar kanunu kapsamında ortak girişimler Adi Ortaklık kapsamında yer alır. İhale kanununda doğrudan Ortak Girişim olarak yer alırken, vergi kanununda ise İş Ortaklığı kapsamında yer alır.
Ortak Girişim ve Konsorsiyum Arasındaki Fark Nedir?
Ortak girişim paydaşları, mevcut hak ve sorumluluklarıyla söz konusu girişimin tamamını birlikte yapmak üzere birleşir. Konsorsiyum paydaşları ise, mevcut hak ve sorumlulukları ayrıdır. Her paydaş, söz konusu için kendisini ilgilendiren alanıyla uğraşır ve şekilde ortaklık yürütülür. İş ortaklığı her türlü ihaleye teklif verebilir. Öte yandan ortak girişimlerin her türlü ihaleye teklif vermesi mümkünken, konsorsiyumların ihaleye girebilmesi için ihale dokümanında yer alması gerekir.
Ortak Girişim Sözleşmeleri Nasıl Hazırlanmalıdır?
Ortak Girişim Sözleşmelerinin hazırlanması sırasında tarafların tüm hak ve sorumlulukları sözleşmeye ayrıntılı bir biçimde eklenir. Buna ek olarak ortak girişimi her zaman güvence altına alan ifadelere yer verilmesinin yanı sıra taraflar arasında meydana gelebilecek olası anlaşmazlıkları kısıtlayıcı maddelerin eklenmesi de büyük önem taşır. Ortak girişime dahil olan paydaşların her birinin faaliyet ve uzmanlık alanları da sözleşme içerisinde detaylı bir şekilde ele alınmalıdır. Ortak girişim kapsamında yapılacak her türlü plan ve projeden tüm paydaşlar sorumludur. Ortak Girişim Sözleşmelerinin hazırlanmasından önce bir gizlilik sözleşmesi yapılması ve akabinde de ön protokol imzalanması, ortak girişime dahil olacak tüm tarafların hukuki güvenliği açısından önemlidir.
