Tellaliye, Arapçada ‘eskimiş’ anlamına gelir. Tellaliye sözleşmesi ise kiralama ve alım satım işlemleri için emlak danışmanlarının mal sahibiyle arasında aracılık yapmak üzere yaptığı sözleşmedir. Bir nevi aracılık/araçlık sözleşmesi olan tellaliye sözleşmesi, taraflar, aracılık yapanlar ve kuruluşlar tarafından imzalanır. Bu sözleşmeye, aşağıdaki isimler de verilir:
  • Taşınmaz simsarlığı sözleşmesi
  • Aracılık sözleşmesi
  • Tellallık Sözleşmesi

Tellaliye Sözleşmesinin İçeriği Nedir?

Tellaliye sözleşmesi üç ana başlıktan oluşur: Taraflar, sözleşmenin konusu ve sözleşmenin şartları. Tellaliye sözleşmesinin içeriğinde açıkça belirtilmesi gereken unsurlar şunlardır:
  • Tarafların kimlikleri
  • Tarafların imzaları
  • Sözleşmenin konusu
  • Aracılık hizmetinin süresi
  • Süre uzatımı
  • Sınırlar
  • Çalışma koşulları
  • Hizmet bedelinin miktarı
  • Ödeme koşulları
  • Ödeme zamanı
  • Hizmetin ifası için gereken masraflar
  • Masrafların kim tarafından ne zaman ve ne miktarda ödeneceği
  • Aracılık hizmeti verildiği halde iş sahibinin esas sözleşmeyi yapmaktan vazgeçmesi halinde hizmet bedelinin ödenip ödenmeyeceği

Tellaliye Sözleşmesi Nasıl Yapılır?

Tellallık sözleşmesinin yapılması için önce tarafların kendi arasında bir anlaşmaya varması gerekir. Ardından aracılık hizmeti verecek kişiyle beraber sözleşme hazırlanıp doldurulur. Son adımda sözleşme için gerekli belgelerin hazırlığı ve ilgili makamlara yapılacak ödemeler yer alır. Bu süreçte sözleşmenin yazılı olarak hazır tutulması gerekir. Tüm bunların yanında tellaliye sözleşmesinin noter karşısında yapılması ya da Emlak Komisyoncuları Odası’ndan cüzi bir ücret karşılığı temin edilerek düzenlenmesi gerekir.

Tellaliye Harcını Kim Öder?

Yasa, belediye sınırları ve komşu alanlar içinde belediyelere ilişkin hal, balıkhane, açık arttırma yerleri ve ilgilinin isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulunan yerlerde, gerçek yahut tüzel kişiler tarafından nedeni ne olursa olsun her çeşit menkul ve gayrimenkul mal ve ürünlerin satışı, tellaliye harcına tabi tutar.

Tellal Harcının Mükellefi Kimdir?

Kanun, tellaliye sözleşmesi bedelinin mükellefinin, mal ve mahsullerini satan gerçek veya tüzel kişiler olduğunu söyler. Kanun gereği belediyelerce yetkilendirilen kişiler tarafından makbuz karşılığında tahsil edilir. Gerçek veya tüzel kişiler satım yapacakları zaman belediye ya da mahallindeki belediye mütealliklerine haber vermek zorundadır. Haber vermezlerse harç yüzde 50 fazlasıyla tahsil edilir.

Tellaliye Sözleşmesiyle İlgili Yasal Hükümler

Tellaliye harç oranı ve harç ödemesi ile ilgili yasal hükümler, Belediye Gelirleri Kanunu’nda yer alır. Bu kanunun ilgili maddeleri şöyledir:
  • Madde 68: Tellallık harcını, mal ve mahsullerini satan gerçek veya tüzel kişiler ödemekle yükümlüdür.
  • Madde 69: Tellallık harcının matrahı, harcın konusuna giren satışların gayrisafi tutarıdır. Bu tutardan hangi ad ile olursa olsun hiçbir indirim yapılmaz.
  • Madde 70: Tellallık harcının nispeti, yüzde 2’dir. 100 Türk lirasını aşan satışlarda aşan kısım için nispet yüzde 1’dir.
  • Madde 71: Tellallık Harcı, belediyelerce görevlendirilecek yetkililer tarafından makbuz mukabili tahsil olunur.