2024 Gelir Vergisi ve Vergisel Düzenlemeler: Yeni Limitler ve İstisnalar Neler?

30 Aralık 2023 tarihli ve 32415 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 324 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile, gelir vergisi uygulamasında dikkate alınacak maktu had ve tutarlar yeniden değerleme oranına göre artırılmıştır. Buna göre 2024 yılı gelirlerine uygulanacak gelir vergisi tarifesi şu şekildedir. 

• 2024 yılında elde edilecek mesken kira gelirlerinin 33.000 lirası gelir vergisinden müstesna tutulacaktır. 

• Hizmet erbabına sağlanan menfaatlerin gelir vergisinden istisna edilebilmesi için, işverenler tarafından işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmesi suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı 170 TL, işverenlerce hizmet erbabının iş yerine gidip gelmesi için sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı ise 88 TL olarak belirlenmiştir. 

• Amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere 790.000 TL olarak belirlenmiştir. Vergilerin maliyet bedeline dahil edilmesi veya binek otomobilin ikinci el olarak satın alınması durumunda ise bu tutar 1.500.000 TL olarak uygulanacaktır. 

• Taşınmaz mal satışından elde edilen değer artış kazançlarına ilişkin istisna tutarı 87.000 TL, 

• 2024 yılında elde edilen ve vergi kesintisine tabi olmayan ya da istisna kapsamında bulunmayan menkul ve gayrimenkul sermaye gelirleri için beyan sınırı 13.000 TL olarak belirlenmiştir. 

• 3 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi (IV) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nde Yapılan Değişikliklere göre, 31.12.2033 tarihine kadar, (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 G.T.İ.P. numaralı ürünler için belirtilen orana göre hesaplanan verginin, bu ürünlerin her biri için 160 TL’den düşük olması durumunda, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 160 TL vergi tahsil edileceği düzenlenmiştir. Bu tutar, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren 253 TL olarak belirlenmiştir. 

• 57 Seri No.lu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği uyarınca, 2023 yılı için çevre temizlik vergisinin yeniden değerleme oranına göre artırılması sonucunda, konutlara ait çevre temizlik vergisi birim fiyatları su tüketim miktarı baz alınarak metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 2,30 TL, diğer belediyelerde ise 1,70 TL olarak belirlenmiştir. İşyeri ve diğer amaçlarla kullanılan binalara ilişkin yeniden belirlenen çevre temizlik vergisi için, büyükşehir belediyeleri dışındaki belediyeler ve büyükşehir belediyelerinde uygulanacak tarifeler de tespit edilmiştir. Ayrıca, Tebliğde indirimli çevre temizlik vergisi uygulaması için ayrı bir tarife de yer almaktadır. 

• 556 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile, 213 sayılı Kanunun mükerrer 414’üncü maddesi gereğince, aynı Kanunun 104, mükerrer 115, 153/A, 177, 232, 252, mükerrer 257, 313, 323, 343, 352 (Kanuna Ekli Cetvel), 353, 355, mükerrer 355, 370, Ek 1 ve Ek 11’inci maddelerinde yer alan ve 2023 yılında uygulanan had ve tutarlar, yeniden değerleme oranında artırılarak 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenmiştir. 

Buna göre: 

1. Fatura kullanma zorunluluğu gerektiren işlem bedeli 6.900 TL olarak belirlenmiştir. 

2. Her işlem için usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tutarları, yeniden değerleme oranına göre artırılarak güncellenmiştir.  

3. Tarhiyat öncesi ve sonrası uzlaşmaya konu olabilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için alt sınır 23.000 TL olarak belirlenmiştir. 

4. İzaha davet uygulamasına tabi tutulabilecek sahte veya yanıltıcı belge tutarı 500.000 TL olarak tespit edilmiştir. 

• 22 Seri No.lu Özel İletişim Vergisi Genel Tebliği uyarınca, cep telefonu aboneliğinin ilk tesisinde uygulanan özel iletişim vergisi, 554 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği kapsamında belirlenen 2023 yılı yeniden değerleme oranında (%58,46) artırılarak, 01.01.2024 tarihinden itibaren 400 TL olarak uygulanacaktır. 

• 55 Seri No.lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği uyarınca, veraset ve intikal vergisinden muaf tutulan miktarlar, 2023 yılı yeniden değerleme oranında artırılmıştır. Bu çerçevede, evlatlıklar dahil olmak üzere füru ve eşten her birine düşen miras payı 1.609.552 TL, füruğ bulunmaması durumunda eşe isabet eden miras hissesinde ise 3.221.082 TL, ivazsız intikallerde 37.059 TL, ve para ve mal üzerine düzenlenen yarışmalar, çekilişler ve şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerde ise 37.059 TL istisna tutarı olarak belirlenmiştir. Bu düzenlemeler, veraset ve intikal vergisi mükelleflerinin yükümlülüklerini daha net bir şekilde ortaya koyarken, vergi muafiyetinin kapsamını da genişletmiştir. 

Ayrıca, veraset yoluyla veya ivazsız suretle meydana gelen intikallerde veraset ve intikal vergisi matrah dilimleri, yeniden değerleme oranı ile aşağıdaki tabloda yer aldığı şekliyle değiştirilmiştir: 

• 12 Seri No’lu Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nde yapılan değişiklikle, 18/4/2015 tarihli ve 29330 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği uyarınca, malul ve engelli bireylere taşıt alımlarında sağlanan ÖTV istisnası sınır değeri 1.004.200 TL'den 1.591.200 TL'ye yükseltilmiştir. Bu kapsamda, engelli bireylerin alacağı ve ÖTV ile diğer vergiler dahil toplam bedeli 1.591.200 TL'ye kadar olan araçlarda ÖTV istisnası uygulanacaktır. 

•  48 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde yapılan değişiklik uyarınca, indirimli orana tabi mal ve hizmetlerde indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarının iade edilemeyecek kısmına ilişkin sınır, 2024 yılı için 90.800 TL olarak belirlenmiştir. 

•  56 Seri No’lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği ile, 01.01.2024 tarihinden itibaren motorlu taşıtların vergilendirilmesine ilişkin olarak, 197 sayılı Kanunun 5. maddesindeki (I) sayılı tarife, 6. maddesinde yer alan (II) ve (IV) sayılı tarifeler ile geçici 8. maddesindeki (I/A) sayılı tarife yeniden belirlenmiştir. 

•  68 Seri No’lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği uyarınca, 488 sayılı Kanunun 14. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen her bir kâğıttan alınacak damga vergisinin üst sınırı, yeniden değerleme oranında artırılmıştır. Bu düzenleme ile, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren damga vergisinin üst sınırı 17.006.516,30 Türk Lirası olarak belirlenmiştir. 

•  94 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği uyarınca, maktu harçlar ile maktu ve nispi harçların asgari ve azami miktarlarını belirleyen sınırlar, 2023 yılı yeniden değerleme oranında artırılmıştır. Bu artışla birlikte, 2024 yılında Harçlar Kanunu çerçevesinde alınacak harçlar için Tebliğ eki tarifelerde belirtilen tutarlar uygulanacaktır. Ayrıca, 95 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile, Türkiye Cumhuriyeti Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarının gerçekleştireceği işlemlerden alınacak harç miktarlarının hesaplanmasında kullanılacak döviz kuru 1 ABD doları = 29,62 TL olarak belirlenmiştir. 

•  2872 Sayılı Çevre Kanunu uyarınca alınacak geri kazanım katılım payı tutarlarına ilişkin 2024/1 sayılı Tebliğ ile, 2872 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan ürünler için geri kazanım katılım payı tutarları belirlenmiştir. Bu çerçevede, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren plastik poşetler için satış noktalarından adet başına 60 kuruş, binek araç lastikleri için adet başına 19 TL, otobüs, kamyon, kamyonet, yükleyici ve kazıcı lastikleri ile diğer lastikler için ise adet başına 40 TL geri kazanım katılım payı tahsil edilecektir. Bu düzenlemeler, geri dönüşüm sürecine katkıda bulunarak çevre koruma hedeflerine ulaşılmasına destek sağlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca, geri kazanım katılım payı uygulaması ile atık yönetimi ve çevresel etki azaltımı konularında sürdürülebilir bir yaklaşım benimsenmiştir.